CEVİZ ODUNUNUN SİLAH YAPIMINDA KULLANILMASI

Kundak Yapımında Malzeme Seçimi

Ateşli silahlar var olduğundan beri kundak yapımında birçok ağaç türü denenmiş ancak hiçbir ağaç türü ceviz kadar cazip olamamıştır. Değerli tüfeklerin kundakları cevizden yapılırken ucuz silahların kundakları kayın, kızılağaç,huş, armut, karaağaç gibi ağaçlardan yapıla gelmektedir. Son yıllarda kundağın plastik (vulkonize kauçuk)gibi yapay maddelerden de imal edildiği görülmektedir.

Ceviz sert ve darbeye dayanıklı olduğu kadar esnek, diğer ağaçlara göre çok daha az çekme ve şişme özelliklerine sahip, işlenmesi kolay, güzel kokulu ve cila kabul eden bir ağaç türüdür. Diri odunun rengi grimsi beyaz ile kırmızımsı gri tonları arasında değişmekte iken özodununda bal renginden çikolata kahveye kadar değişik renk tonları görülebilir. Bütün bunlara rağmen her ceviz ağacı aynı üstün özellikleri taşımayabilmektedir. Buna göre en kaliteli ceviz ağaçları Kuzeybatı Kafkasların bir bölümü ile Türkiye ve İran’ın dağlık kesimlerinde ve Fransa’nın bir bölümünde de bulunmaktadır.

Silah yapımında kullanılacak kütük ve tomrukların meyve verimi düşmüş, tepe dalları kurumuş, yaralanmış yaşlı ağaçlardan seçilmesi, gövde çapının 50 cm’den büyük olması ve ayrıca geniş bir öz odununun bulunması istenmektedir.Zira küçük çaplı, fazla budaklı ve çatlak kısımlar zayiatı fazlalaştırmaktadır. Ayrıca ağaçların kışın kesilmiş olması, mantar ve böcek tahribatının azalması bakımından uygun bulunmaktadır. 

Genel olarak, amaca uygun ceviz kütük ve tomruklarının seçiminde, TS 151 (1983) standardı esas alınmaktadır. Bu standart ceviz odunu ile ilgili tanımlar, çap ve boy sınıfları ve görünüş özelliklerini içermektedir.

Ceviz Tomruk ve Kütüklerin Depolanması

Odun değeri yüksek yaşlı ağaçların kesiminde köklere doğru derine giden oyuk şeklinde kesim tekniği uygulanarak kesilen ağaçlardan alınan kütük ve tomruklar, fabrika depolarında uzun süre bekleyecekse çatlama ve çürümeye karşı korunmaları gerekmektedir. Bunun için en iyi çözüm tomruk havuzlarında su içinde bekletmedir. Havuz olmayan yerlerde yağmurlama yapılabilir. Yağmurlamada en önemli husus tomruk enine kesitlerinin ıslatılmasıdır

Kundak İmalat Aşamaları

1-Tomruk ve Kütüklerin Biçilmesi

Yabancı maddelerden temizlenmiş olan kütük ve tomruklar şerit testere makinelerinde kundak taslağı kalınlığında kalaslara biçilmektedir. Biçmede genellikle en iyi desenlerin elde edileceği biçme metotları uygulanır. Şerit ustalarının deneyimli, bilgili ve işin ehli olması, güzel desenlerin elde edilmesi bakımından son derece önemlidir. En az uygulanan metot keskin kesiş metodudur. Kalas kalınlıkları ise ortalama 70mm’dir .

2-Buharlama ve Kurutma

Tomruklardan üretilen kalaslar önce buharlama odalarında buharlama işlemine tabi tutulur. Buharlama, işlemi, kerestelerin sıcaklığı 100°C’nin altında bulunan tam doygun haldeki sıcak su buharı ile muamele edilmesidir. Buharlamanın pratik amacı renk yeknesaklığı sağlamak ve kereste içerisindeki gerilmeleri azaltmaktır. Kurutma ise, kalas halinde yada kalaslardan elde edilen taslaklar halinde olmak üzere iki şekilde yapılabilmektedir. 

Kurutma ham kundak taslağı kalınlığındaki kalaslar halinde yapılmış ise, önce bu kalaslardan kundak taslakları kesilmektedir. Kesilen kundak taslakları tek tek kalite kontrolüne tabi tutulmaktadır. Kontroller sırasında ağacın rengine, lif yapısına, tekstürüne ve kusurlara bakılarak sınıflandırma yapılmaktadır. Genel olarak taslaklar 5 sınıfa ayrılmaktadır. Fakat üretici firmalar sınıf sayısını 6-8’e kadar çıkarmaktadır ve bazıları her sınıfa bir isim vermektedirler (Resim 1). Kalite ve fiyat tomruğun ve kütüğün şerit testere makinelerinde biçiliş şekline göre de değişmektedir. Taslağın tomruktan alındığı yer de son derece önemlidir. Örneğin kök kısmından alınan taslaklar normal odundan alınan taslaklardan çok daha pahalıdır. Çünkü kök kısımları urlu görünüş vermektedir. Taslakların işlemeden önce iklimlendirilmiş bir odada dinlendirilmesi uygun bulunmaktadır . 

Ceviz kerestesinin özellikleri hem yetişme ortamına göre hem de gövdeden alındığı yere göre çok değişmektedir. Aynı gövde içersinde kütük, gövde, taç ve dal kısımları farklı odun özelliklerine sahiptir. Genellikle sıklık içersinde yetişen ve yüksekten çatallanan ağaçların gövde odunlarında reaksiyon odunu ve lif düzensizlikleri önemsiz düzeydedir. Bu düzgün gövdelerden elde edilen kerestelerin kurutulması kolaydır. Münferit yetişmiş ve aşağıdan çatallanan ağaçlarda ve özellikle kütük kısımlarında oduna güzellik kazandıran lif düzensizlikleri önemlidir ve kurutma sırasında çarpılmalara neden olmaktadır. Bu bakımdan genel olarak lif yapısı düzensiz olan ceviz kütüklerden elde edilen kerestelerle, lif yapısı daha düzgün olan gövdelerden elde edilen kerestelerin kurutulmasında farklı kurutma şartlarının uygulanması gerekmektedir. 

Toprak seviyesinin altında ve üstündeki kısımları içeren ceviz kütüklerinden elde edilen kerestelerin lif yapısının karmaşık olması kurutma sırasında şekil değişmelerine sebep olmaktadır. Dipçik ve el kundaklarının rutubet miktarının %7 olması gerekmektedir. Eğer taslak halinde ihracı söz konusu ise rutubeti %7-20 arasında olabilir.

Kurutma sırasında çatlama, kabuklaşma, şekil değişmeleri ve renk değişmesi gibi kusurların olmaması istenir. Özellikle renk değişikliği ağacın değerini düşürmektedir. Çok yüksek değerli kundaklar renk ve lif yapısı bakımından karışık olan ceviz kütüklerinden elde edilmektedir. Ceviz ağacından yapılan omuz ve el kundağı taslakları lif doygunluğu rutubet derecesinin altına kadar doğal şartlar altında kurutulmaktadır. Doğal kurutma için güneş ve yağmurdan korunmuş üstü kapalı yanları açık iyi havalanan yerler düşünülmelidir. Çatlamayı önlemek için enine kesitlerine rutubet kaybını önleyici maddeler sürülmelidir. Bu hususta şeffaf olması nedeniyle daha çok parafin kullanılmaktadır. 

Lif doygunluğunun altına kadar doğal olarak kurutulan taslakların teknik kurutmasında yüksek sıcaklık dereceleri uygulanmamalıdır. Esasında ceviz tomrukları tüfek kundağı taslağı kalınlığında biçilen kalaslar halinde kurutulmalı ve kundak taslakları bu kalaslardan elde edilmelidir. Ancak kalasların kurutulması daha güç tür ve süre uzundur. Ayrıca kalasların taslak çıkmayan kısımları atılacağı için, gereksiz yere kurutulmuş olmakta ve bu kurutma ekonomisini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenlerle bazı üreticiler kalas halinde kurutma yerine taslak halinde kurutmayı tercih etmektedir.

Ünsal tarafından yapılan bu araştırmada, ön kurutma yapılmış 70 mm kalınlığındaki J. regia kerestesi klasik kurutma metodu ile kurutulmuş ve yüksek kaliteli kurutma sonuçlarına ulaşılmıştır. Söz konusu kurutma işleminde, ilk sıcaklık 40°C, son sıcaklık 50°C ve kurutma meyli 1,451,55 olarak uygulanmış, kurutma süresi yaklaşık 600 saat olarak gerçekleşmiştir.

3-Kundak Yapımı

Daha önce belirtildiği gibi tüfeklerde omuz ve el kundağı bulunmakta ve omuz kundağına aynı zamanda dipçik denilmektedir. Rutubet bakımından uygun hale getirilmiş ve dinlendirilmiş taslaklar önce kalınlık makinesinde istenilen kalınlığa getirilmektedir. Sonra kundak şablonu ile taslak yan yüzeylerine çizim yapılmakta ve boyutları şerit testere makinelerinde çizilen ölçülere getirilmektedir. Bu durumdaki kundaklar iklimlendirilmiş odalarda bir süre daha dinlendirilmektedir (Resim-2). 

Atıcının yüzü ile uyum sağlayacak ergonomik yapıda dizayn edilen omuz ve el kundakları, yüksek hassasiyetli ahşap tornalarında işlenir. Şablon ölçülerinde olan bu kundaklar planya, freze ve delik makinelerinde işlendikten sonra kopya makinesinde standart ölçülere getirilmektedir

Tezgahlarda omuz ve el kundağı bir arada bir bütün olarak üretildiği taktirde buna tam kundak, ayrı ayrı üretildiği taktirde ise yarım kundak adı verilmektedir. Resim 2’de tam ve yarım kundak taslakları, Resim 4’de tam kundak ve yarım kundak tertibatlı sabit namlulu bir tüfek ve kısımları görülmektedir. Resim 5’de ise omuz kundağı yani dipçik örnekleri verilmiştir.

KAYNAK: Ceviz Odununun Silah Yapımında Kullanılması ve İhracat Olanakları / Ramazan KANTAY - Öner ÜNSAL / 2005 / 

İletişim bilgileri: 

İnstagram: Silah__Akademi